گاز کولر
تنها یک سیستم سرمایشی قوی که باد سردی از آن میوزد میتواند گرمای هوای و کلافگی ناشی از آن را برطرف کند؛ بنابراین اگر شما نیز از دسته افرادی هستید که گرمای هوا اذیتتان میکند، بهتر است در محیط خانه و کار خود از کولر گازی استفاده کنید. قبل اینکه بدانید گاز کولر گازی چیست؛ حتما مقاله درباره کولر گازی چیست و انواع مدل های آن بیشتر بدانید؟
انواع گاز کولر گازی برای شارژ مجدد گاز در سرویس و تعمیر کولر گازی و اسپیلت کاربرد دارند. بهترین گاز کولر گازی، وابسته به نوع کولر و میزان فشار گاز استاندارد برای این دستگاه تعیین میشود. کمبود و عدم دسترسی به گاز کولر، این سیستم سرمایشی را با اختلال مواجه میکند و باعث کاهش راندمان و میزان خنک کنندگی آن میشود.
امروزه نمونههای مختلف گازهای فریونی وجود دارد که در سیستم سرمایشی اسپیلت قابل استفاده است. از آنجایی که سیستم خنک کننده کولرهای گازی اصلی ترین قسمت این دستگاه به شمار میآید، شارژ به موقع گاز کولر و انتخاب بهترین گاز کولر گازی از اهمیت بالایی برخوردار است.
البته باید متذکر شد که استفاده از کولر گازی مستلزم دانستن برخی از نکات است که یکی از این نکات را میتوان گاز کولر گازی در نظر گرفت. در ادامه به معرفی انواع گاز کولر گازی میپردازیم تا با آنها آشنا شوید و انتخاب درستی در رابطه با هر یک داشته باشید.
انواع گاز کولر و نکات اساسی مربوط به آن
گاز کولر گازی یکی از اصلی ترین موراد در این دستگاه می باشد. انواع کولر گازی از وسایلی است که امروزه کاربرد بسیار زیادی دارد. کولر گازی پس از مدتی برای این که به کارکرد خود ادامه دهد به شارژ نیاز دارد و در صورت نبود گاز فریونی مناسب آن، سیستم تبرید کولر گازی با اختلال روبه رو شده و به خوبی کار نمیکند. در نتیجه محیط را خنک نمیکند.
امروزه بر اساس تحقیقات انجام شده سری گازهای تهیه شده برای شارژ گاز کولر به نوعی انتخاب شده که برای محیط زیست و سلامت افراد کمترین خطر را داشته باشد. در واقع این فاکتورها در کنار کیفیت مطلوب، فشار هماهنگ با استاندارد تعیین شده برای کولر و سازگاری گاز با انواع کولر از اهمیت بالایی در انتخاب انواع گاز کولر برخوردار است.
دسته بندی گازهای فریونی مناسب برای شارژ کولر گازی و اسپیلت بر اساس نوع استفاده آنها و فشار گاز کولر در مدلهای مختلف است. پر کاربرد ترین گاز کولر گازی از دید سرویسکاران نوع r22 و r410 میباشد. در این مطلب با انواع گاز کولر گازی بر اساس نوع کاربرد آنها به شرح ذیل آشنا میشویم.
انواع گاز کولر
گاز R22
میتوان گفت معروفترین گاز برای کولر گازی اسپلیت و کولرهای گازی صنعتی و همینطور یخچالهای خانگی، گاز R22 است. گاز R22 دارای ترکیب فرمولی HCFC است که به آن هیدرو کلرو فلورو کربن نیز گفته میشود.
متاسفانه این گاز با توجه به ترکیبی که دارد برای لایه اوزون خطرساز است و نشت و انتشار این گاز تاثیر مخربی دارد و به عنوان یک گاز گلخانهای در گرم شدن کره زمین نقش دارد. به همین دلیل از سال 2012 استفاده از گاز R22 در دستگاههای تهویه مطبوع ممنوع شد و هر شرکتی که از این گاز استفاده کرده بود ممنوعالکار شد اما متاسفانه همچنان در بسیاری از کشورها از آن استفاده میشود.
اما با این وجود گاز R22 هم چنان کاربرد زیادی دارد و توسط کمپانیهای معروفی مانند هانیول که متعلق به کشور آمریکاست عرضه میشود. کاربرد گاز R22 برای زمانی است که کولر گازی اصلا گازی نداشته باشد، کولر گازی بدون استفاده و نو باشد و یا کولر گازی نیاز به شارژ گاز دوباره داشته باشد.
شاید استفاده از گاز R22 در کوتاه مدت هزینه کمتری داشته باشد اما فراموش نکنید همه کارشناسها پیشبینی کردهاند این گاز به زودی از رده خارج میشود. این یعنی اگر به استفاده از آن ادامه دهید به زودی باید برای پیدا کردن آن دردسر زیادی بکشید و هزینههای بالایی را متحمل شوید.
منابع استخراج این گاز رو به اتمام است و کم کم هزینه استفاده از آن بالا میرود. در حال حاضر بسیار بعید است سیستم جدیدی با این گاز پیدا شود اما احتمال دارد هنگام سرویس و تعمیر کولر گازی قدیمیتر با دستگاههایی که از این گاز استفاده میکنند برخورد کنید.
اگر شما از اهمیت گاز کولر گازی با خبر باشید، برای دستگاه خود بهترین انتخاب را خواهید داشت. به جرات میتوان گفت گاز کولر گازی مدل R22 یکی از پراستفادهترین و محبوب ترین گازهای مورد استفاده برای این سیستم به حساب میآید که علاوه بر کولر گازی در یخچالها نیز استفاده میشود.
گاز صنعتی R22 ترکیب فرمولی برابر با HCFC دارد و از همین جهت به آن هیدرو کلروفلورو کربن نیز گفته میشود.
نکتهای که در رابطه با این گاز وجود دارد، خطرساز بودن آن برای لایه اوزون است؛ به طوری که گفته میشود استفاده از آن به تدریج به موضوع گرمایش جهانی ختم میشود و اگر به این موضوع توجه کافی نشود، مشکلات گوناگونی را پیش خواهد آورد.
با توجه به چنین موضوعی، بسیاری از جوامع به استفاده از گازی چون R600a پرداختهاند تا با این کار از گرم شدن زمین جلوگیری کنند. البته باید متذکر شد که با تمام این مسائل، این گاز همچنین استفاده میشود و کاربردهای بسیاری دارد. برای مثال باید متذکر شد که این گاز در زمانهای به خصوصی چون اتمام کامل گاز کولر گازی، استفاده از کولر گازی نو و در زمانهای شارژ مجدد مورد استفاده قرار میگیرد.
گاز R410A
گاز R410A یا همان گاز پورون پرکاربردترین گاز امروزی شناخته میشود و ترکیبی از گازهای مبرد فریونی نظیر R32 و R125 است. نام علمی این گاز هیدرو فلوئورو کربن ( HFC) است که آسیبی هم به لایه اوزون نمیرساند.
شرکتهای زیادی در سراسر دنیا با توجه به محبوبیت این گاز، آن را عرضه میکنند. گاز R410A بیشتر برای کولر گازی اینورتر یا کم مصرف که از پیچیدهترین کولرهای گازی به شمار میرود و یا کولرهای گازی پرتابل استفاده میشود؛ این در حالی است که گازهای دیگر میتوانند برای اغلب مدل های کولر گازی به کار روند. گاز R410A دارای نقطه حوش ۵۱٫۴- است و در مقایسه با گاز R22 که نقطه جوش ۴۰٫۸- درجه دارد، دارای عملکرد متفاوتی است. بازدهی این گاز بسیار بالا است و ظرفیت سرماسازی به نسبت خوبی دارد و برای استفاده به عنوان مبدل حرارتی کوچک مانند کولر گازی گزینه بسیار مناسب و عالی است.
گاز R12
یکی دیگر از انواع گازها، گاز R12 سفید رنگ است و به نسبت گاز R22 کاربرد متنوعتری دارد. از این گاز علاوه بر تعمیر کولر گازی در چیلرهای بزرگ و صنعتی استفاده میکنند و در خودرو هم کاربرد دارد. گاز R12 دارای ترکیبی از کلرودی فلورومتان یا CCL2F2 دارد.
گاز R12 با بسته بدنی کپسولی و با حجم ۱۳٫۶ عرضه میشود. حساسیت این گاز در برابر آب نسبت به گاز R22 بیشتر است و باعث زنگ زدن دستگاه می شود، همچنین تا ۹۰ درجه سانتی گراد میتواند در روغن حل شود؛ بنابراین آن را معمولا با احتیاط بیشتری استفاده میکنند.
از دیگر انواع گاز کولر گازی میتوان به مدل R12 اشاره کرد. این گاز که سفید رنگ است، در زمینههای گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال میتوان به استفاده در کولر گازی، چیلرهای صنعتی و بزرگ و خودروها اشاره کرد.
در رابطه با گاز R12 نیز باید گفت ترکیبی برابر با CCL2F2 یا کلرودی فلورومتان دارد که در یک کپسول با جرم 13.6 کیلوگرم عرضه میشود.
نکتهای در رابطه با این مدل از گاز کولر گازی وجود دارد و آن این است که حساسیت R12 در برابر آب بالاتر از دیگر گازها به نظر میرسد و امکان زنگ زدگی دستگاه به دنبال استفاده از آن وجود دارد؛ بنابراین اگر میخواهید از آن استفاده کنید، احتیاط بیشتری داشته باشید تا مشکلی پیش نیاید.
گاز R11
بیشترین کاربرد گاز کولر R11 برای استفاده در چیلرها میباشد. با توجه به آنکه گاز R11 اشتعال پذیری نداشته و سمی نیست، ایمنی بالاتری دارد. ولیکن به نسب گازهای دیگر کاربرد کمتری در کولرهای گازی دارد.
استفاده از گاز کولر گازی مدل R11 برای کولرهای گازی بسیار مرسوم است؛ چرا که این گاز اشتعال پذیری کمی دارد و از جمله گازهای غیر سمی به حساب میآید. علاوه بر کولرهای گازی این مدل از گاز در چیلرها نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
گاز R502
این نوع گاز مانند گاز R22 نیز آسیبهایی به محیط زیست و لایه اوزون وارد میکند، به همین علت از این نوع گاز نسبت به گذشته کمتر استفاده می شود. امروزه بیشتر از آنکه از گاز R502 برای سرویس و تعمیر کولرهای گازی استفاده شود، برای یخ ساز و یخچالهای خانگی کاربرد دارد و این وجود توسط برندهایی اعم از ایسکون، هانیول، مکزیکم، آلفا، استارگت و فروژن و در کسپولهایی به جزم ۱۳٫۶ یا ۵۶٫۷ کیلوگرم مانند سایر گازها به صورت کپسولی عرضه میشود.
گاز R507
گاز R507 نسبت به سایر انواع گازهای کولر گازی، کمترین کاربرد را دارد. روغن متناسب با این نوع گاز پلی ال استر یا poe است و آن را برندهای معتبری اعم از اکترول، کام استار، استارگت، ایسکون، هانیول و مکزیکم عرضه میشود و بسته بندی این گاز مانند گاز R22 و گاز R410A کپسولی است و در اجرام ۱۱٫۳۴، ۴۵٫۳۶ و ۳۶۲٫۸۸ و ۶۳۵٫۰۳ عرضه میشود.
پرکاربردترین گاز کولر برای استفاده در کولر گازی
با توجه به آنکه تمامی گازهای مورد استفاده در کولر را معرفی کردیم، دو نوع گاز R22 و R410A از پرکاربردترین گازها برای کولر گازی هستند. هریک از این گازها دارای خصوصیات خاص خود بوده و نسبت به یکدیگر دارای مزایا و معایبی هستند.
در چهار دههی گذشته، گازی که در سیستمهای تهویه مطبوع مورد استفاده قرار میگرفت، گاز R22 بود به گونه ای که تقریبا در ساخت و تولید تمامی کولرهای گازی از مبرد R22 استفاده میشد.
البته همانطور که گفته شد این نوع گاز کولر گازی برای محیط زیست مناسب نیست، چرا که سبب تخریب لایه اوزون شده و موجب افزایش گرمای کرهی زمین میشود. این در حالی است که گاز R410A به تازگی مجوز استفاده در سیستمهای خانگی را گرفته است و بسیار قابل اعتمادتر و کارآمدتر از گاز R22 می باشد.
کارشناسان معتقدند که گاز R410A میتواند جایگزین مناسبی برای گاز R22 باشد. زیرا جذب و رهاسازی گرما توسط گاز R410A کمتر بوده و بنابراین، در این زمینه دارای مزیت است.
مزایای گاز R410A نسبت به گاز R22
گاز R410A نسبت به گاز R22 دارای مزایای مختلفی است که عبارتند از:
- گاز R410A گرمای کمتری آزاد میکند.
- کمپرسور کولر با گاز R410A خنکتر میماند و درنتیجه ریسک خراب شدن آن به دلیل over heat، با این گاز کاهش مییابد.
- گاز R410A نسبت به گاز R22، کمتر نیاز به شارژ دارد.
- گاز R410A نقطهجوش بالاتری نسبت به گاز R22 دارد همینطور آنتالپی آن بالاتر است.
- گاز R410A بر خلاف گاز R22 خطری برای محیط زیست، گرمایش زمین و لایه اوزون ندارد.
- نسبت حلالیت R410A در روغن سنتیتک بیشتر از حلالیت R22 در روغن ماینرال است. به همین دلیل سیستم R410A دارای خوردگی و سایش کمتر از سیستم R22 است.
- کمپرسوری که از مبرد R410A استفاده میکند فشار بیشتری نسبت به کمپرسور های حاوی گاز R22 به سیستم و لولهها انتقال میدهد و باعث بهبود سرمادهی میشود.
همان طور که به احتمال فراوان بعد از مطالعه این مقاله خواهید دانست، انتخاب بین این دو گاز چندان دشوار نیست.
با کمی آیندهنگری و اهمیت به محیط زیست، میتوان بدون درنگ گاز R410A را انتخاب کرد، چرا که گاز R410A کارآمدتر، به صرفهتر و با محیط زیست سازگارتر است.
این گاز در کوتاه مدت قیمت کمی بالاتر دارد اما بدون شک در آینده شما را بابت انتخابتان سربلند خواهد کرد.
آشنایی با گاز مبرد کولر گازی
یکی از موضوعاتی که شاید برای شما سوال پیش آورد، این است که گاز مبرد کولر گازی چیست؟ پیش از آنکه به بررسی این گاز بپردازیم، باید در رابطه با نقش گاز در این دستگاه و تاثیری که بر خنکسازی محیط دارد اشاره کرد.
کولر گازی که یک سیستم سرمایشی به حساب میآید، از بخشهای گوناگونی چون کمپرسور، اواپراتور و کندانسور تشکیل شده است،
در این دستگاه از یک گاز مخصوص یا یک مادهخنک کننده استفاده شده که این گاز و ماده در بخش کمپرسور فشرده میشود و به دنبال فشرده شدن گرمای خود را از دست میدهد و به دنبال از دست دادن گرما به مایع تبدیل میشود.
مایع به دست آمده از این فرایند به بخش کندانسور رفته و در آنجا خنک شده و سپس طی فرایندی سرمای خود را به فضای محیط نیز میدهد.
گاز کولر گازی میتواند بارها به مایع تبدیل شود و این چرخه ادامه پیدا کند.
این موضوع تا جایی ادامه خواهد داشت که گاز موجود در دستگاه تمام یا فاسد شود. زمانی که چنین موضوعی رخ میدهد، باید به فکر شارژ گاز کولر گازی افتاد. دقت داشته باشید که نبود کافی گاز در دستگاه، کارکرد آن را مختل میکند و اگر کولر گازی شما گاز کافی نداشته باشد، نمیتواند محیط را به خوبی خنک کند.
آشنایی با انواع گاز کولر گازی و نحوه کار کرد آن:
همانطور که گفته شد، گاز مورد استفاده در کولرهای گازی تامین کننده سرمای لازم است که در طی فرایند تبدیل شدن به مایع این اتفاق میافتد. حال باید بدانید که گاز مورد استفاده برای این دستگاه انواع گوناگونی دارد. در ادامه به معرفی انواع گاز کولر گازی خواهیم پرداخت و شما را با آنها آشنا خواهیم کرد.
فریون
فریون یک ماده شیمیایی خنک کننده به حساب میآید که در حالت عادی خاصیت گازی دارد. این گاز در بخش کمپرسور کولر گازی فشرده میشود و در طی این فرایند به مایع تبدیل میشود و به سبب خاصیت خنک بودنی که دارد، میتواند هوا را به خوبی سرد کند. همچنین باید متذکر شد که این گاز سنگینتر از هوا است و به همین دلیل استفاده از آن میتواند سبب خنک شدن محیط شود.
انواع گازهای مبرد
گازهای مبرد از دیگر گازهایی به حساب میآیند که انواع و ویژگیهای متفاوتی دارند. موضوع جالبی که در رابطه با گازها وجود دارد، نام گذاری آنها به نظر میرسد.
در رابطه با نام گذاری این گازها باید گفت بر اساس قرارداد بین المللی، اول نام هر یک از گازها حرف بزرگ R نوشته میشود و به دنبال آن اعداد و ارقام دیگری نیز میآید که این اعداد و ارقام نیز هر کدام نشان دهنده ترکیبات شیمیایی گازها هستند. در ادامه به معرفی انواع گاز کولر گازی و ویژگیهایی که دارند میپردازیم تا از آنها مطلع شوید.