پمپ وکیوم چیست و چگونه کار می‌کند؟ راهنمای کامل برای مبتدیان
پمپ وکیوم چیست و چگونه کار می‌کند؟
کاربردهای مختلف صنعتی، پزشکی، خودروسازی، مواد غذایی و حتی حوزه‌های علمی دارای ابزار و تجهیزاتی برای کنترل فشار هوا و ایجاد خلاء می‌باشند. یکی از این تجهیزات، پمپ وکیوم یا پمپ خلا است که از اهمیت بالایی نیز برخوردار است. در این مقاله به زبانی ساده و قابل درک برای همه، با پمپ خلا و عملکردش، انواع و کاربردهایش، نحوه کار و نکات اساسی در نگهداری پمپ وکیوم آشنا می‌شویم.
پمپ وکیوم چیست؟
پمپ وکیوم (Vacuum Pump) دستگاهی است که به منظور ایجاد فشار منفی (خلأ) در یک محیط خاص بکار می‌رود. این پمپ‌ها با کاهش فشار هم درون یک محفظه بخار گاز و هوای حبس شده در آن می‌کشند و همچنین هوا را تخلیه میکنند. از خواص مهم تجهیزات در صنایع مدرن، می‌توان وجود پمپ‌های خلا از مهم‌ترین تجهیزات در صنایع مدرن محسوب می‌شوند، چرا که در بسیاری از فرآیندها، وجود محیط بدون هوا یا کم‌فشار کاملاً ضروری است.
چگونه پمپ خلا کار می کند؟
برای فهم بهتر کارکرد پمپ خلا می بایست ابتدا با مفهوم “خلاء” آشنا شویم. خلاء به حالتی گفته می‌شود که فشار گاز از فشار اتمسفر کمتر است. پمپ وکیوم، مکانیسم خلاء را با خارج کردن مولکول‌های هوا یا سایر گازها از محفظه به وجود می‌آورد.
نحوه عملکرد هر پمپ وکیوم خلا به صورت زیر است:
- مکش هوا یا گاز از یک ناحیه بسته
- انتقال به خارج آن ناحیه (محیط با فشار بیشتر)،
- ایجاد یک خلا جزئی یا کامل در داخل محفظه.
انواع پمپ وکیوم
هر دستگاهی برای بخار و گاز، پمپ خلاء یا وکیوم، اصولاً به روش های متنوعی طراحی و تولید می‌گردند. همچنین باید گفت تقسیم بندی انجام شده از لحاظ کاربرد، میزان خلاء مورد نظر و روش تخلیه گازها متفاوت می باشد.
1. وکیوم پمپ مکانیکی (خشک یا روغنی) پمپ روتاری وین (Rotary Vane):
روغن کاری یکی از شرایط اساسی این پمپ خوب عمل کردن و پاسخگو بودن آن در صنعت می باشد. همچنین با روغن کاری و تزریق روغن این پمپ می توانید به سطح بالایی از خلاء برسید. پمپ دیافراگمی: این نوع پمپ دیافراگمی قادر به ایجاد خلاء بدون روغن می باشد، به همین خاطر بیشتر در جهت محیط های تمیز همچون آزمایشگاه ها استفاده می شود.
2. پمپ وکیوم مولکولی (برای خلأهای بسیار بالا) پمپ توربومولکولی:
این پمپ نیز قادر به ایجاد نوعی خلاء عمیق مولکولی می باشد. این نوع وکیوم عمل جابه جایی مولکول ها را با سرعت زیاد انجام می دهد. پمپ دیفیوژن: بیشترین استفاده در صنایع شیمیایی وجود دارد. دلیل آن هم به کارگیری روغن و بخار آن می باشد.
3. پمپ وکیوم حلقه مایع (Liquid Ring)
این پمپ در صنایعی که با بخار و آب مرطوب در تماس هستند، کاربرد دارند.