همه چیز درباره خازن کولر گازی

با گرم شدن هوا نیاز به استفاده از کولر افزایش پیدا کرده است. همچنین نیاز مردم به افزایش آگاهی کافی در خصوص استفاده از کولرهای گازی و نحوه مصرف آن ها نیز وجود دارد.

همان طور که می دانید در کولرهای گازی قطعات مختلفی به کار رفته است. هرکدام از این قطعات کارایی و ویژگی های مخصوص به خود را دارند. برد الکترونیکی نیز یکی از قطعات مهم و حیاتی در کولرهای گازی است که احتمال دارد دچار مشکل و ایراد شود. بسیاری از مشکلاتی که ممکن است برد الکترونیکی کولر را دچار اشکال کند ناشی از خرابی خازن هاست. در این مقاله قصد داریم شما را با خازن ها در کولرهای گازی بیشتر آشنا کنیم چرا که خازن ها نقش تاثیرگذاری در راه اندازی کولرهای گازی دارند؛

آشنایی با خازن کولرگازی

در مدارهای اکتریکی خازن وجود دارد که وظیفه آن ذخیره سازی برق و آزادسازی آن در زمان معین می باشد. در کولرهای گازی، خازن برای روشن کردن و شروع به فعالیت کردن موتور کمپرسور استفاده می شود.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

همه چیز درباره خازن کولر گازی

خازن چیست ؟ تعریف خازن:

خازن وسیله ای است که به منظور ایجاد گشتاور قوی راه اندازی و حرکتی در موتورهای تک فاز به کار می رود.

خازن دو صفحه موازی فلزی است که به شکلی طراحی می شوند که در بین آنها لایه هایی از عایق و هوا قرار بگیرد و بتوانند انرژی الکتریکی را نگهداری کنند و در هنگام تایمینگ به همراه مقاومت ها استفاده شوند.

خازن کولر گازی چیست؟

خازن کولر گازی یا Capacitor راه انداز موتور کولرگازی است.

خازن ذخیره کننده بار الکتریکی است و از دو صفحه موازی که روبروی هم قرار گرفته اند تشکیل شده است.

بار الکتریکی که در خازن ها ذخیره می گردد جهت راه اندازی قسمت های مختلف کولر گازی مصرف می گردد.

ما در کولرهای گازی ۳ عدد خازن داریم :

• خازن کمپرسور کولر گازی
• خازن فن داخلی کولر گازی
• خازن فن بیرونی کولر گازی

از آنجایی که خازن های کولر گازی قابلیت های دیگری همچون موازنه کردن تغییر ولتاژ قوی، استفاده شدن به عنوان فیلتر جریان های مستقیم و… را نیز دارند.

به همین جهت خازن کولر گازی یکی از قطعاتی هستند که زود دچار مشکل می شوند.

با بروز مشکل در خازن کولر گازی علی رغم بهترین مراقبت شما از کولر اسپیلت، احتمال می رود ناگهان سیستم آن از کار بیفتد و شما را در گرما رها سازد احتمالا یکی از مشکلاتی که میبایست در تعمیر کولر گازی جدی گرفت موارد مربوط به خازن فن کولر گازی است.

در این مطلب به بررسی انواع خرابی ها ظرفیت ها و قیمت خازن کولر گازی و اسپیلت های دیواری پنچره ای پرتابل و ایستاده میپردازم و نحوه تست، تعویض، نوع تشخیص خرابی و علائم سوختن آن خواهیم پرداخت.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : به عنوان پیش در آمد این بحث، زندگی در نواحی گرم چالشهای بسیاری دارد اما دشوارتر ازآن غلبه بر گرمای شدید تابستان و گرمایی مانند کوره است!! خوشبختانه سیستم کولرهای گازی مدرن از چند قسمت ساخته شده که آنها را فوق العاده قابل اعتماد میکند. شما میتوانید هر قسمت اسپیلت را با کمترین هزینه سرویس و نگهداری برای سالیان سال حفظ کنید. خازن ها نقش زیادی در عملکرد روزانه کولرگازی دارند.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

نقش خازن در کولر گازی چیست ؟

همه چیز درباره خازن کولر گازی : یکی از عمده ترین دلایلی که افراد با تعمیر کار کولر گازی تماس میگیرند و از کار نکردن کولر گازی شان شکایت میکنند خراب شدن خازن کولر گازی می باشد.

تجربه ما نشان میدهد که در اکثر مواردی که برای سرویس کولر گازی مراجعه کرده ایم ، مشکل از خازن کولر گازی بوده است.

مواردی که ممکن است در اثر خراب شده خازن کولر گازی با آنها مواجه شوید:

• موتور فن روشن میشود اما کمپرسور کولر گازی روشن نمیشود.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

همه چیز درباره خازن کولر گازی

ظرفیت هر خازن بر حسب میکروفاراد که با نماد (μF) نشان داده میشود بر روی بدنه آن نوشته شده است. 

انواع خازن

• خازن کار (خازن روغنی) :
  • خازن روعنی به طور دایم با سیم پیچ راه انداز به صورت سری در مدار قرار می گیرد.
  • ظرفیت خازن کار نسبت به خازن راه اندار کمتر است.
  • ظرفیت خازن روغنی معمولا تا ۴۰  میکروفاراد می باشد.
• خازن راه انداز (خازن خشک) :
• خازن خشک به طور لحظه ای ودر هنگام راه اندازی موتورها با سیم پیچ کمکی به طور سری در مدار قرار می گیرد و سپس توسط رله ی ولتاژ و یا رله ی جریان از مدار خارج می شود.
•    برای تخلیه بار الکتریکی خازن های خشک شارژ شده معمولا یک مقاومت الکتریکی (از نوع کربنی) را به طور موازی با خازن لحیم می کنند.
• در صورت نداشتن مقاومت برای تخلیه ی بار الکتریکی می توان به وسیله ی یک تک سیم خازن را اتصال کوتاه داد (برق خازن بایستی قطع باشد)

همه چیز درباره خازن کولر گازی

آیا خازن کولر گازی شما خراب شده است؟

خازن‌ها یکی از علت‌های کار نکردن کمپرسور کولر گازی هستند که شما خودتان می‌توانید آنها را تعویض کنید. در صورتی که از کار با برق آشنایی داشته باشید، با اندکی احتیاط می‌توانید خازن کولر گازی از کار افتاده را خودتان تعمیر کنید.

خب، قبل از این که با یک تکنسین تعمیر کولر گازی تماس بگیرید، شما می‌توانید دستگاه را تعمیر کنید و پولی را که قرار است برای تعمیر هزینه کنید، صرفه جویی کنید. شاید بتوانید با ساده کردن یک تعمیر، شانسی داشته باشید که فقط هزینه قطعات را بپردازید. همچنین قبل از شروع کار اطمینان حاصل کنید که کولر گازی شما هنوز تحت ضمانت است یا خیر، این می‌تواند برای شما مفید باشد، در صورت داشتن ضمانت، قبل از هرگونه دستکاری با شرکت ضمانت کننده تماس بگیرید.

اگر ضمانت آن به اتمام رسیده باشد می‌توانید شروع به تعمیر کنید، به هیچ ابزار تخصصی نیاز ندارید و ممکن است مجبور نباشید کل روز را صرف این کار کنید.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

دلایل خراب شدن زود به زود خازن کولر گازی

گرمای بیش از حد

خازن الکترولیتی کولر گازی لایه‌ی جداکننده‌ی مرطوبی درون خود دارد که در صورت گرم شدن بیش از حد کولر گازی، خشک شده و اتصال کوتاه در آن ایجاد می‌شود. معمولاً اگر دمای خازن به بالای ۶۵ درجه سانتی‌گارد برسد، خازن خراب می‌شود.

اضافه بار الکتریکی

خازن کولر گازی طوری طراحی شده‌ که پس از رساندن کمپرسور و موتور فن به سه چهارم سرعت آن در حالت کار، از مدار جدا شود. طراحی آن طوری نیست که بتواند بار الکتریکی را به صورت دائم تحمّل کند. اگر عاملی جلوی چرخش موتور را بگیرد یا موتور بسوزد، خازن نیز احتمالاً بر اثر اضافه بار، خراب خواهد شد. ولتاژ بیشتر از حد مجاز نیز می‌تواند باعث خرابی خازن شود.

ایراد قسمت‌های دیگر

خازن باید پس از چند ثانیه از مدار جدا شود وگرنه دمای آن بیش از حد بالا خواهد رفت. یک کمپرسور یا موتور فن که به دلیل یاتاقان‌های فرسوده یا خرابی به سختی کار می‌کند، می‌تواند باعث سوختن خازن شود. یک کلید رله‌ی خراب نیز می‌تواند با رها کردن خازن در مدار به مدت طولانی، باعث گرم شدن بیش از حد آن شود. صاعقه می‌تواند باعث خرابی خازن، کمپرسور، موتور فن یا سیم‌های داخل کولر گازی شود. حتی یک موج الکتریکی ضعیف نیز می‌تواند خازن را خراب کند که می‌تواند منجر به اضافه بار کمپرسور و خرابی‌های بعدی شود.

کارکرد خازن

خازن ها در حین کار کردن کولرگازی از طریق ترموستات هر چند دقیقه یک مرتبه کمپرسور را روشن می کند و این عمل مکررا انجام می شود که در نهایت ممکن باعث خراب شدن خازن در کولر گازی شود.

 انواع خازن

خازن ها در انواع مختلفی دارند مورد استفاده قرار میگیرند؛

• خازن کمپرسور کولرگازی

•  فن داخلی کولرگازی

• فن بیرونی کولرگازی

همه چیز درباره خازن کولر گازی : نشانه های خرابی خازن کولرگازی

در صورتی که خازن خراب شود مشکلات زیادی در کولرهای گازی ممکن است رخ دهد که اولین قدم تشخیص مشکل به وجود آمده شده در آن است.

یکی از علامت های خراب شدن خازن، خراب شدن موتور کولرگازی است چرا که با خراب شدن موتور، خازن بار اضافی را تحمل می کند و این کار در نهایت باعث خراب شدن خازن می شود.

اگر موتور کولرگازی در سیم پیچ های خود نیز دچار مشکل و ایراد شود مجبور به تحمل بار اضافی می شود. این مسئله باعث میشود به خازن فشار بیشتری وارد شود و در انتها باعث خراب شدن خازن شود.

اگر کلید فن روشن نشود هم احتمال خرابی خازن وجود دارد. در حالتی که موتور فن صدا داد و سپس شروع به آمپرکشی کرد در صورتی که سر وقت خاموش نشود موتور را می سوزاند.

در صورتی که دمای کولرگازی از حد مجاز خود بالاتر رود هم باعث خرابی زودرس خازن ها می شود. اگر کولرگازی در مکان مناسب نصب نشده باشد احتمال بروز چنین مشکلی زیاد است چرا که فن کولر به خوبی کار نمی کند و دما افزایش می یابد.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : روش های تست کردن خرابی خازن

اولین راه و ساده ترین راه برای تست کردن سالم بودن و خرابی خازن، استفاده از خازن مشابه با آن ویژگی ها در مدار است، در صورتی که مدار کار کند میتوان نتیجه گرفت که مشکل به وجود آمده در کولر ناشی از خازن می باشد.

راه دوم و روش اصولی تر تست خازن استفاده از اهم متر است. اگر دو سیم را به دو سر خازن وصل کردید و عقربه به سرعت تا انتها رفت  و سپس دوباره به آرامی تا وسط صفحه برگشت و از آنجا به کندی به جای اول خود بازگردد، نشانه سالم بودن خازن است در غیر این صورت خازن شما خراب است.

راه و روش های دیگر تشخیص خرابی کولرگازی ایجاد هر گونه برآمدگی،ترکیدگی و یا فرورفتگی در خازن می باشد.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : دلایل خراب شدن خازن

• نوسانات برقی: هرگونه نوسان برق در کولرهای گازی باعث باد کردن و یا ترکیدگی در خازن می شود.
• گرم شدن بیش از حد: دمای بیش از حد در کمپرسورها به خصوص در فصل تابستان باعث خرابی خازن ها می شود.
• ولتاژ بیش از حد: روی هر خازن ولتاژ حداکثری نوشته شده است. در صورتی که میزان ولتاژ افزایش یابد باعث سوختگی خازن می شود.
• عدم سرویس کردن کافی: کولرگازی باید هرچند وقت یکبار سرویس شود تا در طولانی مدت خازن ها را دچار مشکل نکند.
• طول عمر خازن: خازن ها نیز مانند هر وسیله دیگری دارای عمر مشخصی هستند. به مرور زمان خاصیت و ظرفیت خود را از دست می دهند و باید تعمیر و تعویض شوند.

همه چیز درباره خازن کولر گازی  :عیب یابی خازن

احتمال این وجود دارد که با روشن ماندن کولرگازی، موتور فن روشن شود ولی کمپرسور روشن نشود. این مورد یکی از نشانه های خرابی خازن می تواند باشد.

اگر کلید فن روی تمامی حالات قرار بگیرد ولی فن روشن نشود هم می توان گفت خازن خراب شده است. البته که تست خرابی خازن نباید فراموش شود.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : نحوه تشخیص خرابی خازن کولر گازی

هر گاه هر یک از عوامل زیر را در کولر گازی خود مشاهده نمودید باید به خرابی خازن کولر شک کنید و در نهایت به طریقه نصب خازن کولر گازی نیاز پیدا میکنید :

همه چیز درباره خازن کولر گازی : از کجا بفهمیم خازن کولر گازی خراب شده است؟

۱ – موتور فن روشن می‌شود اما کمپرسور روشن نمی‌شود؟

• با اینکه فن به کار می افتد ولی کمپرسور استارت نمی کند.
• وقتی فن روشن شده ولی کمپرسور راه اندازی نمی شود

اگر دلیل خرابی کولرگازی خازن کولر گازی باشد به‌ محض حرکت ترموستات در جهت عقربه‌های ساعت موتور میل به حرکت از خود نشان می‌دهد، اما روشن نمی‌شود.

در چنین حالتی به دلیل جریان اضافی که کمپرسور در این حالت می‌کشد عمل اورلود نیز اتفاق می‌افتد.

۲ – کلید فن را روی کلیه حالت‌ها قرار داده‌ایم، اما فن روشن نمی‌شود؟
اگر علت خرابی از خازن کولر گازی باشد با حالت ۱ کلید، فن موتور صدای هوم داده و شروع به آمپر کشی می‌کند.

در چنین حالتی اگر به‌ موقع کلید فن را خاموش نکنیم، موتور فن خواهد سوخت.

در صورتیکه فن بر روی کلیه حالت ها تست شود و روشن نشود و یا صدای هوم بدهد و روشن نشود و تنها آمپر کشی داشته باشد مشکل از خازن است و اگر خیلی زود کلید فن را خاموش نکنید په بسا باعث سوختن موتور فن هم خواهید شد.

در صورت چنین مشکلاتی خازن را از مدار خارج کنید و به طریق روش‌های تست خازن کولر گازی که در زیر ذکرشده است خازن را تست و در صورت نیاز تعویض کنید.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : روش های تست خازن کولر گازی :

برای تست کردن خازن کولر گازی روش‌های مختلفی وجود دارد که در اینجا به ذکر چند مورد می پردازیم :

ابتدایی ترین و ساده ترین روش این است که از یک خازن متناسب و با مشخصات دقیق خازن خود کولر گازی به جازی خازن اصلی کولر استفاده کنید.

• اگر خازن سالم شما باعث راه اندازی کمپرسور و روشن شدن کولر شد و در واقع مشکل بر طرف شد نیازی به اقدام دیگر نیست و باید خازن کولر گازی تعویض شود.
• اما اگر کولر روشن نشد، پس مشکل از خازن نبوده است و خازن کولر به احتمال زیاد سالم است

دومین راه ، اگر دسترسی به خازن سالمی ندارید خازن را با چشم بر انداز کنید.

• خازن خراب معمولا باد می کند یا می ترکد و یا فرو رفتگی دارد
• . اگر هر یک از این علائم را دیدید خازن خراب است و باید اقدام به تعویض خازن کولر گازی شود.

اما کاربردی ترین و اصولی ترین روش تست خازن کولر گازی استفاده از یک اهم متر است.

• برای این کار باید دو سر سیم های اهم متر را به خازن متصل کنید .
• اگر عقربه اهم متر تا انتها بالا رفت و بلا فاصله دوباره تا وسط برگشت و کم کم و به آرامی به حالت اول خود بازگشت نشان می دهد که خازن سالم است .
• ولی اگر هیچ تغییری در عقربه دیده نشد و یا عقربه تا انتها بالا رفت و باز نگشت نشان می دهد که خازن خراب شده است.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : روشهای تست خازن کولر گازی

روش دیگر که البته توصیه نمی کنیم افراد معمولی انجام دهند زیرا خیلی خطرناک است و باید حتما توسط تعمیرکار کولر گازی با وسایل ایمنی انجام شود این است که:

• دو سر خازن را با دو رشته سیم برق با ولتاژ دقیقی که بر روی خازن نوشته شده اتصال دهیم و سپس این دو سر سیم را به هم وصل کنید .
• در این حالت اگر جرقه آب رنگ شدید زد نشان می دهد که خازن سالم است
• ولی اگر جرقه ای در کار نبود و یا زرد رنگ و ضعیف بود یعنی خازن خراب است و باید اقدام به تعویض خازن کولر گازی شود.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : چرا خازن کولر گازی خراب می شود؟

سه عامل زیر در بسیاری اوقات باعث ترکیدن خازن کولر گازی اسپیلت می شوند:

•  گرمای ناشی از هوای بیرون در فصل تابستان
• گرمای کمپرسور
• عدم سرویس دوره ای کمپرسور

البته یکی دیگر از مهمترین عوامل خرابی خان کولر گازی نوسانات برق است.

همه چیز درباره خازن کولر گازی : عواملی که باعث خراب شدن خازن کولر گازی میشود

• جریان اضافی در کولر گازی:
  معمولا اگر موتور خراب شود بار اضافی می کشد.
  • هر چند خیلی کم این اتفاق می افتد ولی در صورت خرابی سیم پیچ های راه انداز و اصلی موتور بار اضافه ای را می کشد .
  • بار اضافی یکی از خطرناک ترین موارد برای خازن کولر گازی است و خیلی راحت آن را خراب می کند.
• اضافه ولتاژی که وارد کولر گازی می شود:
  • یکی از تاثیر گذارترین عواملی که عمر مفید خازن را کاهش می دهد اضافه ولتاژ برق ورودی کولر گازی می باشد.
  • ولتاژ نامی که بر روی خازن درج شده بهترین حالت برای ان است و اگر بیش از این اندازه ولناژ دریافت کند ممکن است همان موقع واکنش نشان ندهد ولی به مرور خراب می شود.
  • معمولا ولتاژ افزایش جریان زیادی را به همراه دارد و افزایش شدت جریان باعث بالا رفتن دمای کولر گازی می شود.
  • بهتر است در بازدید دوره ای کولر گازی شدت جریان و میزان ولتاژ برق بررسی شود و حداقل میزان ولتاژ همیشه در دستگاه رعایت شود تا خزان عمر زیادی داشته باشد.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

نحوه تعویض خازن

از آن جایی که خازن کنار کمپرسور قرار گرفته است. برای تعویض خازن باید به شکل زیر اقدام کنید؛

در مرحله اول باید برق کولر را قطع کنید. سپس با استفاده از یک پیچ گوشتی بست خازن قبلی را از مدار موردنظر باز کرده و سپس به نوبت سیم های قدیمی خازن را درآورده و سیم های جدید را وصل کنید. دقت کنید که هر سیم را دقیقا به ورودی مشابهش وصل کنید. COM در ورودی دو سیم قرار دارد به همین دلیل باید دو سیم از خازن قبلی به ازن جدید متصل شود.

بعد از انجام همه این مراحل، خازن قبلی را از مدار خارج کنید و به کمک بست خازن جدید را در محل موردنظر ثابت کنید.

در مرحله آخر دوباره برق را وصل کرده سپس کولر را روشن کنید. در صورتی که نتوانید این مراحل را به درستی پشت سر بگذارید از متخصصین و افراد ماهر در این حوزه کمک بگیرید.

انواع خازن

همه چیز درباره خازن کولر گازی

خازن خشک(استارت)

خازن خشک جهت کار موقت و متناوب به کار گرفته می شود که دارای ظرفیت زیاد، ولتاژ کم نسبت به خازن روغنی است. این خازن به طور لحظه ای وارد مدار می شود (در زمان بین 1 تا 3 ثانیه) و همراه سیم پیچ استارت از مدار خارج می شود. خازن خشک در موتورهایی که سیم پیچ استارت شان از مدار خارج شده است و رله های جریانی و ولتاژی کاربرد دارند. حداکثر استارت خازن خشک  6 تا10 بار در ساعت می باشد.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

خازن الکتریکی(روغنی)

خازن الکتریکی دارای ظرفیت کمتری نسبت به نوع خشک آن است. همچنین این خازن ولتاژ بیشتری نیز دارد. خازن الکتریکی به طور دائم و موازی بین سیم پیچ های استارت و رانینگ بسته می شود. از خازن الکتریکی در رله های ولتاژی و اتصال مستقیم در کمپرسور استفاده می شود.

برای تهیه هر نوع خازن دلخواه می توانید از صفحه خازن  بازدید کرده و محصول موردنظر را سفارش دهید.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

عمر متوسط خازن کولر گازی چقدر است ؟

یک خازن کولر گازی که از آسیب، موج‌های الکتریکی، گرمای بیش از حد یا بارهای الکتریکی اضافی حفظ شده باشد، بالاخره بر اثر فرسودگی خراب خواهد شد. عمر متوسط خازن‌های کولر گازی بر اساس نوع آب و هوا و میزان مصرف، متفاوت است ولی معمولاً ۶ سال است. انواع باکیفیت خازن استارتی که معمولاً برای کولر گازی استفاده می‌شود، می‌تواند تا ۵۰ هزار استارت کار کند.

همه چیز درباره خازن کولر گازی

انتخاب و تعویض خازن کولر گازی

برای تعویض خازن، باید از ظرفیت صحیح خازن اطمینان حاصل کنید. انتخاب خازن با ظرفیت خیلی کم یا زیاد موجب سوختن و پاشیدن مایع درون آن به سایر اجزای درون یونیت خارجی کولر گازی خواهد شد. خوشبختانه سه ‌راه برای تشخیص ظرفیت مناسب خازن کمپرسور وجود دارد.

راه اول:

راحت ترین راه برای متوجه شدن ظرفیت خازن این است که لیبل روی خازن معیوب را مطالعه کنید و ظرفیت خازن قبلی مانند ۴۰µF میکروفاراد

راه دوم:

برای پیدا کردن ظرفیت مناسب خازن دستگاه تهویه از دفترچه راهنمای آن استفاده کنید. در صورت نبودن در دفترچه با ما تماس بگیرید و ظرفیت مناسب خازن برای دستگاه‌تان را بپرسید.

راه سوم:

آمپر کامل کولر گازی را که روی لیبل آن خورده در ۲۶۵۰ ضرب کنید. مقدار حاصل را بر ولتاژ برق تقسیم کنید. عدد به‌دست‌آمده به میکروفاراد، ظرفیت خازن موردنیاز است. میکروفاراد واحدی از ظرفیت الکتریکی است که بر روی خازن یا بسته‌بندی آن نوشته‌شده است. می‌توانید مقدار ظرفیت را ده درصد بالاتر یا پایین‌تر در نظر بگیرید تا خازن موجود با شماره مناسب را پیدا کنید (این محاسبه دقیق نیست بلکه برآوردی کلی است).